DIR FLOORTIME NEDİR?
DIR (Developmental, Individual Difference, Relationship-based) ; Gelişimsel özelliklere, bireysel farklılıklara göre, bireyler arasında ilişki kurulmasına dayanan model, klinisyenlerin, ailelerin ve uzmanların çocuğu daha iyi anlamaları ve gelişimini desteklemek için kullanabilecekleri bir yaklaşımdır. Alandaki uzmanların, Otizm Spektrum Bozukluğu ya da başka gelişim problemi olan çocuklar için detaylı değerlendirme yapabilmesini ve müdahale programları geliştirebilmesini sağlar. DIR modelinin klinik uygulanış şekli DIR Floortime® tekniğidir.
DIR Modeli, çocuğun sadece spesifik becerileri ve davranışlarına odaklanmak yerine, sosyal duygusal ve düşünsel kapasitelerin oluşması için sağlam temeller atmayı hedefler.
D (Developmental): GELİŞİMSEL BÖLÜM
Gelişimsel Bölüm (D) DIR modelinin yapı taşlarıdır. Çocuğun gelişimsel olarak nerede olduğunu anlayabilmek tedavi programını planlamak için önemlidir. Altı tane Fonksiyonel-Duygusal Gelişim basamağı (FEDL), çocuklar düşünsel ve duygusal olarak büyürken öğrendikleri gelişimsel kapasitelerini kapsamaktadır.
1) Regülasyonu ve sakinliği koruyabilmek ve dış dünyaya dikkatini verebilmek. Ortaklaşa dikkat sağlamak.
2) Başkalarıyla ilişki kurmak ve birliktelik sağlamak;
3) Duygulanım,yüz ifadesi ve jestler kullanarak iletişim başlatmak ya da başlatılan iletişime cevap vermek;
4) Problem-çözme ve niyet içeren sürekli bir etkileşim sağlamak;
5) Düşünceleri (sembolleri) kullanarak ihtiyaçları oyuna yansıtabilmek ve yaratıcılığı kullanabilmek;
6) Düşünceler arası köprü kurabilmek, mantık çerçevesinde düşünebilmek. Empatik ilişkiler kurabilmek için bu gelişimsel kapasitelerin yanı sıra akademik ve sosyal becerilerin de kazanılmış olması gerekir.
I (Individual-Differences): BİREYSEL FARKLILIKLAR BÖLÜMÜ
Bireysel farklılıklar bölümü (I), her çocuğun biyolojik olarak çevresinden ve kendi bedeninden gelen uyaranları nasıl işlediği, ve tepki verdiği ile ilgilidir. İşitme duyusu ile çevresel sesleri algılamak, dokunma duyusu ile çevredeki eşyaları algılamak, motor hareketleri sıralama kapasitesi genel olarak bu bireysel farklılıkların çokça görüldüğü alanlardan birkaçıdır. Örneğin, bir çocuk dokunmaya ya da seslere hiporeaktif olabilir. Bu durumda bu tür duyularını doyurmaya yönelik ortamlarda bulunmak isteyecektir. Bu uyaranları arayacaktır. Eğer hiperreaktif bir çocuk ise ,bazı sesleri duymak onu aşırı derecede uyaracağından rahatsızlık duyarak uzaklaşmak isteyebilir ya da beklenmedik şekilde bağırma gibi davranışlar sergileyebilir.
R (Relationship-Based): İLİŞKİ TEMELLİ BÖLÜM
İlişki temelli bölüm eğitmenlerin, uzmanların, ebeveynlerin ya da diğer bakım verenlerin duygulanımı kullanarak çocuğun gelişimsel seviyesi ve bireysel farklılıklarına göre çocukla etkileşime geçmesidir. Bu ilişki sayesinde çocuğun fonksiyonel ve duygusal gelişimini ilerletmek hedeflenir.